Nam Quốc giang san là bài bác thơ của người sáng tác Lý thường xuyên Kiệt. Tương truyền trong quy trình tiến độ sục sôi pk cùng giặc nước ngoài xâm, Lý hay Kiệt đã chế tạo nên bài thơ này. Vào đêm khuya thanh vắng, ông đã ở trong đền thờ và chứa giọng đọc bài thơ. Giọng hào hùng, hào khí chói lóa khiến cho quân giặc hoảng loạn. Sau này như lời bài thơ, quân cùng dân ta đã thắng lợi quân giặc.
Bạn đang xem: Bài thơ nam quốc sơn hà nam đế cư
Nam Quốc giang sơn – phiên bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam
Nam quốc sơn hà (chữ Hán: 南國山河) là 1 trong bài thơ thất ngôn tứ giỏi viết bởi văn ngôn không rõ tác giả. Đây là bài xích thơ khét tiếng trong lịch sử vẻ vang Việt Nam, được coi là bạn dạng tuyên ngôn hòa bình đầu tiên của Việt Nam, khẳng định hòa bình của nhà vậy quyền Đại Việt trên những vùng khu đất của mình. Bài thơ được cho là bài xích thơ thần , bởi thần gọi giúp Lê Hoàn chống quân Tống năm 981 với Lý thường xuyên Kiệt kháng quân Tống năm 1077.
Tiếng thơ vang vọng khắp đất trời khiến quân giặc nổi loạn, lòng người việt lại chìm đắm vào ngọn lửa yêu nước. Lý hay Kiệt lúc bấy giờ không cần đứng trên đài tuyên ngôn nhưng vẫn rất có thể tuyên bố độc lập đất nước.
Tên gọi
Bài thơ này vốn không có tên, tên gọi Nam quốc tô hà là do những người biên soạn cuốn sách thích hợp tuyển thơ văn Việt Nam, tập 2 (sách bởi vì Nhà xuất bạn dạng Văn học xuất bạn dạng năm 1976) đặt ra, mang từ tứ chữ đầu trong câu thơ thứ nhất của bài xích thơ này (Nam quốc sơn hà Nam đế cư).
Tiếng thơ vang vọng khắp đất trời khiến cho quân giặc nổi loạn, lòng người việt nam lại chìm đắm vào ngọn lửa yêu thương nước
Văn bản
Bài thơ nam quốc đất nước có ít nhất là 35 dị phiên bản sách với 8 dị bản thần tích. Thư tịch đầu tiên có chép bài thơ này là sách Việt năng lượng điện u linh tập, song bạn dạng Nam quốc đất nước trong Việt điện u linh tập không hẳn là phiên bản được nghe biết nhiều nhất, bản ghi vào Đại Việt sử ký toàn thư new là phiên bản được đa số người biết nhất. Đại Việt sử cam kết toàn thư là bộ chính sử trước tiên có ghi chép bài bác thơ này.
Bản ghi vào Đại Việt sử ký toàn thư như sau:
南國山河南帝居，
截然分定在天書。
如何逆虜來侵犯，
汝等行看取敗虚。
Phiên âm Hán-Việt:
Nam quốc tổ quốc Nam đế cư
Tiệt nhiên phận định trên thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư
Bản dịch nghĩa của Võ Minh Hải:
Sông núi nước phái mạnh thì vua nước nam giới cai quản
Rõ ràng sẽ được phân chia tại sách trời
Cớ làm cho sao đàn giặc ngỗ ngược kia mang đến đây xâm phạm
Rồi phía trên chúng bay sẽ thấy với nhận lấy sự thua trận hoàn toàn
Bản dịch nghĩa của Nguyễn Tri Tài:
Sông núi nước Nam, vua nước nam ở,
Phân vị rạch ròi vẫn ghi vào sách trời.
Cớ sao bạn bè giặc bạo ngược mang đến xâm phạm,
Chúng bây rồi xem, đang chuốc rước thất tại chảy tành.
Bản dịch nghĩa của Nguyễn Hùng Vĩ:
Sông núi nước Nam, phái mạnh đế quản ngại trị
Hiển nhiên sẽ định phận trên thiên thư
Cớ sao bọn giặc ngỗ ngược đến xâm phạm
Mà bọn chúng bay, xem ra, lại chịu bại ư?
Bản dịch của è Trọng Kim:
Sông núi nước phái nam vua nam ở
Rành rành định phận sống sách trời
Cớ sao bè cánh giặc lịch sự xâm phạm
Chúng bay sẽ ảnh hưởng đánh tơi bời.
Hãy cùng lắng nghe bài bác thơ được đọc để vang vọng hào khí ngất xỉu trời lúc bấy giờ nhé!
Lịch sử thành lập và hoạt động bài thơ nam giới Quốc tô Hà
Trong chiến tranh Tống–Việt lần trang bị nhất
Theo sách Lĩnh phái nam chích quái:
Năm Thiên Phúc nguyên niên hiệu vua Lê Đại Hành; Tống Thái Tổ không nên Hầu Nhân Bảo, Tôn Toàn Hưng cất quân xâm chiếm nước Nam. Phía 2 bên đối lũy cùng nỗ lực cự cùng với nhau sống sông Đồ Lỗ. Vua Lê Đại Hành mộng thấy nhị anh thần nhân ngơi nghỉ trên sông vái mà nói rằng bọn họ là Trương Hống, Trương Hát xưa theo Triệu Việt Vương; ni xin cùng nhà vua tiến công giặc để cứu vớt sinh linh. Vua Lê Đại Hành tỉnh dậy ngay lập tức đốt mùi hương khấn mong thần giúp. Đêm ấy thấy một fan dẫn đoàn âm binh áo trắng cùng một tín đồ dẫn đoàn âm binh áo đỏ từ bỏ phía Bắc sông Như Nguyệt mà lại cùng xông vào trại quân Tống nhưng đánh. Quân Tống khiếp hoàng, thần nhân tàng hình bên trên không, bự tiếng ngăm rằng:
“ nam giới quốc giang sơn Nam đế cư
Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư
Như hà Bắc Lỗ lai xâm lược
Bạch dìm phiên thành phá trúc dư.”
Quân Tống nghe thấy, xéo sút lên nhau chạy tan, thất bại mà về. Vua Lê Đại Hành trở về nạp năng lượng mừng, truy hỏi phong mang lại hai vị thần nhân, một là Tinh Mẫn Đại vương vãi lập miếu thờ trên ngã bố sông Long Nhãn, nhì là Khước Mẫn Đại vương, lập miếu nghỉ ngơi ngã cha sông Nguyệt. Đa số những nhà phân tích thống duy nhất đề tên khuyết danh tác giả bài thơ. Riêng Lê mạnh mẽ Thát trong bài bác “Pháp Thuận và bài bác thơ thần nước nam giới sông núi” cho rằng tác giả bài thơ là Đỗ Pháp Thuận.
Các bên nghiên cứu vừa mới đây thống nhất ý kiến Nam quốc sơn hà là bài bác thơ, xuất hiện thêm dưới thời Lê Đại Hành.
Trong chiến tranh Tống–Việt lần vật dụng hai
Theo sách Đại Việt sử ký kết toàn thưNăm 1076, Quách Quỳ, Triệu Tiết
Triệu Tiết
Triệu huyết (chữ Hán: 赵禼, 1026 – 1090), tên tự là Công Tài, tín đồ Y Chánh, Cung Châu , là tướng mạo lĩnh, quan lại viên công ty Bắc Tống trong lịch sử hào hùng Trung Quốc. Triệu tiết từng làm cho Chiêu thảo phó sứ, theo Chiêu thảo sứ Quách Quỳ xâm lược Đại Việt. Gần trọn sự nghiệp của mình, Triệu Tiết đảm bảo an toàn biên giới phía t…
đem quân 9 tướng, phù hợp với Chiêm Thành, Chân Lạp tiến công Đại Việt. Phía hai bên giao tranh ngơi nghỉ sông Như Nguyệt, một đêm quân sĩ bỗng dưng nghe trong thường Trương tướng mạo quân tất cả tiếng đọc to rằng:
“Nam quốc tổ quốc Nam đế cư
Tiệt nhiên phân định tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”
Sau này quả như lời thơ, Lý hay Kiệt vượt mặt quân Tống.
Theo sách Việt năng lượng điện u linh – Chuyện Trương Hống cùng Trương HátThời phái nam Tấn Vương công ty Ngô đi đánh dẹp Lý Huy ở Long Châu, đóng góp quân ở cửa Phù Lan, tối ngủ mộng thấy hai bạn kỹ vĩ, diện mạo khôi ngô đến giới thiệu nhà vua và xin trợ chiến. Bên vua hỏi danh tính, họ vấn đáp rằng chúng ta là bạn bè vốn fan Phù Lan, làm cho tướng của Triệu Việt Vương, Việt vương vãi bị Lý phái nam Đế đánh bại. Nam Đế làm lễ trọng ý ước ao cho họ làm cho quan; nhì em chối từ, trốn vào núi Phù Long, nam giới Đế nhiều lần cho người truy nã ko được, bắt đầu treo ngàn quà cầu bạn bắt. Hai bạn bè đều uống thuốc độc nhưng chết. Thượng đế thương chúng ta vô tội cho làm Than Hà Long Quân Phó Sứ, tuần nhị sông Vũ Bình cùng Lạng Giang đến tận bên trên nguồn, hiệu là Thần Giang Phó Đô Sứ. Trước kia đã hỗ trợ vua Ngô Quyền trong chiến dịch Bạch Đằng.
Nam Tấn Vương thức giấc dậy new đem tế với khấn thần phò trợ. Kế tiếp Nam Tấn Vương chiến hạ trận, bình ngừng quân Tây Long vua không đúng sứ chia chỗ lập đền rồng thờ, phần đa phong làm Phúc Thần một phương, chiếu phong anh là Đại Đương Giang Đô Hộ Quốc Thần Vương, lập thường ở cửa ngõ sông Như Nguyệt. Còn em là đái Đương Giang Đô Hộ Quốc Thần Vương, lập đền ở cửa ngõ sông nam giới Bình.
Thời vua Nhân Tông công ty Lý, binh Tống phái mạnh xâm kéo mang lại biên cảnh; vua không nên Thái uý Lý hay Kiệt dựa bên bờ sông đóng cừ để cố kỉnh thủ. Một tối kia quân sĩ nghe trong đền bao gồm tiếng ngâm lớn rằng:
“ Sông núi công ty Nam phái nam đế ở
Phân minh trời định tại thiên thư.
Cớ sao nghịch lỗ lịch sự xâm phạm
Bọn bọn chúng rồi đây sẽ bại hư.”
Quả nhiên quân Tống chưa đánh sẽ tan rã. Thần mộng rõ ràng, mảy lông sợi tóc chẳng sai.
Năm 1076, rộng 30 vạn quân nhà Tống (Trung Quốc) vị Quách Quỳ chỉ huy xâm lược Đại Việt (tên nước vn thời đó). Lý hay Kiệt lập phòng con đường tại sông Như Nguyệt (sông Cầu) để chặn địch. Quân của Quách Quỳ đánh mang đến sông Như Nguyệt thì bị chặn. Các trận quyết chiến kịch liệt đã xảy ra tại đây tuy nhiên quân Tống ko có gì vượt được phòng tuyến đường Như Nguyệt, đành đóng góp trại chờ viện binh. Đang đêm, Lý thường Kiệt cho những người vào đền thờ Trương Hống, Trương Hát ngơi nghỉ phía nam bên bờ sông Như Nguyệt, giả làm cho thần phát âm vang bài thơ trên. Dựa vào thế ý thức binh sĩ lên cực kỳ cao. Lý thường xuyên Kiệt liền mang lại quân thừa sông, tổ chức triển khai một trận quyết chiến, đánh thẳng vào trại giặc. Phần vày bất ngờ, phần vì chưng sĩ khí quân Đại Việt đã lên, quân Tống kháng đỡ yếu ớt, số bị chết, bị thương vẫn hơn quá nửa. Lý hay Kiệt liền cho người sang nghị hòa, mở đường mang lại quân Tống rút quân về nước, duy trì vững phạm vi hoạt động nước Đại Việt (Việt Nam).
Ý nghĩa nhị câu thơ cuối và đối tượng người dùng của bài thơ
Trong câu thơ cuối của bài thơ phái nam quốc đánh hà gồm đại trường đoản cú nhân xưng ngôi vật dụng hai số những “nhữ đẳng” 汝等. Vào các bản dịch thơ của bài bác thơ này tự nhữ đẳng những được dịch là chúng cất cánh hoặc bọn chúng mày. Theo Nguyễn Hùng Vĩ và Nguyễn tô Phong “nhữ đẳng” 汝等 vào câu thơ cuối của bài bác thơ nam quốc sơn hà là chỉ quân Đại Việt, đối tượng người sử dụng của bài bác thơ là quân Đại Việt, chưa phải quân Tống, ý của nhì câu thơ cuối của bài xích thơ là vì sao quân giặc mang đến xâm phạm mà các ngươi (quân Đại Việt) lại cam lòng chịu thất bại.
Nam quốc đánh hà
Nam quốc tổ quốc Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Dịch nghĩa
“Núi sông nước nam thì vua nam ở,
Cương giới đã ghi rành rành sống trong sách trời.
Cớ sao tập thể giặc bạo ngược cơ dám tới xâm phạm?
Chúng cất cánh hãy đợi xem, thế nào cũng chuốc rước bại vong.”
Tương truyền, năm 1077, hơn 30 vạn quân Tống vì Quách Quỳ lãnh đạo xâm lược Đại Việt. Lý hay Kiệt lập phòng tuyến tại sông Như Nguyệt (sông Cầu) để chặn địch. Quân của Quách Quỳ đánh mang đến sông Như Nguyệt thì bị chặn. Nhiều cuộc chiến ác liệt đã xẩy ra tại đây nhưng mà quân Tống không vấn đề gì vượt được phòng tuyến đường Như Nguyệt, đành đóng trại đợi viện binh. Đang đêm, Lý thường Kiệt cho những người vào đền thờ Trương Hống, Trương Hát, ở phía phái nam bờ sông, giả có tác dụng thần gọi vang bài thơ trên. Nhờ thế lòng tin binh sĩ lên siêu cao. Lý hay Kiệt liền cho quân vượt sông, tổ chức một trận quyết chiến đánh thẳng vào trại giặc. Phần bởi bất ngờ, phần bởi sĩ khí quân Việt sẽ lên, quân Tống chống đỡ yếu ớt, số bị chết, bị thương đã quá nửa. Lý hay Kiệt liền cho những người sang nghị hoà, mở đường mang lại quân Tống rút quân về nước, giành lại giang sơn, duy trì vững khu vực Đại Việt. Một vài nhận định xem bài bác thơ này là bản tuyên ngôn tự do đầu tiên của Việt Nam.
Bài thơ này ở trong thần thoại về hai anh em Trương Hống, Trương Hát. Tài giỏi liệu gắn truyền thuyết này với Lý thường xuyên Kiệt trong cuộc chiến chống quân Tống năm 1076, nhanh nhất là Việt năng lượng điện u linh (Lý Tế Xuyên đời Trần), sau đó được rất nhiều sách sử khác như Đại Việt sử ký kết toàn thư, Việt sử tiêu án,… chép lại. Trong những lúc đó, sách Lĩnh nam chích quái (Trần nắm Pháp đời Trần) lại gắn thần thoại này với cuộc chiến chống quân Tống lần trước tiên thời tiền Lê của Lê Đại Hành năm 981, với ngôn từ như sau:
南國山河南帝居，
皇天已定在天書。
如何北虜來侵掠，
白刃翻成破竹餘。
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
‡ Hoàng thiên dĩ định ‡ trên thiên thư.
Như hà ‡ Bắc lỗ lai xâm ‡ lược,
Bạch nhấn phiên thành phá trúc dư.
(Sông núi nước nam giới thì vua nam giới ở.
Thượng đế vẫn định vậy nên trong sách trời.
Cớ sao giặc phương Bắc lại tới đây xâm lược,
Gươm sáng vẫn chém hết các ngươi chảy tành như chẻ tre.)
Ngoài ra, bài xích thơ còn tồn tại khoảng rộng 30 dị bản được chép trong các sử và sách không giống nhau. Tiêu đề bài thơ vì chưng nhóm soạn Hợp tuyển chọn thơ văn việt nam thêm.
Bản dịch của Lê Thước, phái nam Trân
“Núi sông phái mạnh Việt vua nam ở,
Vằng vặc sách trời phân chia xứ sở.
Giặc dữ cớ sao phạm cho đây?
Chúng mày tuyệt nhất định bắt buộc tan vỡ.”
Bản dịch của Nguyễn Đổng Chi
“Nước phái nam Việt tất cả vua nam Việt,
Trên sách trời phân tách biệt rành rành.
Cớ sao giặc dám hoành hành?
Rồi đây bay sẽ rã tành đến coi.”
Dị bản
“Nam quốc sơn hà nam đế cư
Hoàng thiên dĩ định tại thiên thư
Như hà Bắc lỗ lai xâm phạm
Bạch dấn thiên thành phá trúc dư.”
Dị bản
“Nam quốc đất nước Nam đế cư
Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư
Như hà Bắc lỗ lai xâm phạm,
Nhất trận phong cha tận tảo trừ.”
Bản dịch của Hoàng Xuân Hãn
“Sông núi nước Nam, vua phái mạnh ở,
Rành rành định phận tại sách trời.
Xem thêm: Khái Niệm Cấp Độ Khái Quát Của Nghĩa Từ Ngữ, Soạn Bài Cấp Độ Khái Quát Nghĩa Của Từ
Cớ sao bè đảng giặc sang xâm phạm?
Chúng bay sẽ ảnh hưởng đánh tơi bời.”
Nam Quốc tô Hà chính là bài thơ thần của Việt Nam. Khi bài xích thơ vang lên khiến cho ý chí chống giặc của người việt sục sôi với quân giặc hoảng sợ. Cho dù qua từng nào năm thì ngọn lửa ấy vẫn còn đấy vang vọng vào lời bài thơ. Nam giới Quốc đánh Hà thiết yếu là bạn dạng tuyên ngôn chủ quyền đầu tiên của Việt Nam.