Giáo Án Bài Câu Cá Mùa Thu

Lớp

Ngày dạy

Sĩ số

HS vắng

11A2

11A3

11A8

Hoạt động của GV và HS

Nội dung buộc phải nắm vững

GV Hướng dẫn HS khám phá khát quát mắng về tác giả và văn bản.

– giải đáp HS tò mò vài nét về tác giả.

+ GV: call 1 HS phát âm tiểu dẫn SGK, và cho thấy phần tè dẫn trình làng những gì về nhà thơ Nguyễn Khuyến?

+ HS: Đọc bài, theo dõi cùng gạch chân phần lớn ý chính, một bạn trả lời thắc mắc và các bạn khác xẻ sung. Cả lớp theo dõi và ghi bài.

Định hướng câu trả lời của hs.

– Nguyễn Khuyến ( 1835 – 1905 ) hiệu Quế Sơn

– Quê xóm Và- im Đỗ – Bình Lục- Hà Nam.

– Xuất thân vào một mái ấm gia đình nhà nho nghèo.

– 1864 đỗ đầu kì thi hương

– 1871 đỗ đầu kì thi đình nên được gọi là Tam Nguyên im Đỗ

– Nguyễn Khuyến có tác dụng quan rộng 10 năm rồi lui về dạy học.

– trả lời HS tìm hiểu vài nét về bài thơ “Câu cá mùa thu”.

+ GV hỏi: Em hãy nêu xuất xứ và thể một số loại của bài thơ?

+ HS nhờ vào tiểu dẫn nhằm trả lời.

– hướng dẫn HS hiểu văn bản và khám phá nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật của bài thơ.

Thảo luận nhóm.

Nhóm 1. Điểm nhìm cảnh thu của người sáng tác có gì quánh sắc? trường đoản cú điểm nhìn ấy công ty thơ đã bao gồm cảnh thu như thế nào?

Nhóm 2. Phần lớn từ ngữ hình hình ảnh nào gợi lên được đường nét riêng của cảnh quan mùa thu? Hãy cho biết đó là cảnh thu ngơi nghỉ miền quê nào?

– Câu 1:

+Ao thu: Hình ảnh thân thuộc, bình dân của vùng chiêm trũng Bắc Bộ.

+ Lạnh lẽo: máu trời không còn oi lạnh như mùa hè mà với hơi rét mướt của gió thu hết sức thi vị.

+ Trong veo: lúc vắng những trận mưa rào xối xả, nước trở phải lắng đọng, từ bỏ này vang lên như 1 niềm rung cảm thích thú của thi nhân

-> Ngồi trên chiếc thuyền thân ao, nhiều vẻ rất đẹp của ngày thu sẽ đến trong khoảng nhìn thi sĩ.

– Câu 2: Vùng chiêm trũng các ao cần ao nhỏ, ao nhỏ tuổi nên thuyền cũng nhỏ. Trường đoản cú láy tẻo teo tạo nên hình ảnh này thêm xinh xắn, đáng yêu và hoà phù hợp với khuôn ao.

Nhóm 3. Hãy nhận xét về không khí thu trong bài xích thơ qua những chuyển động, màu sắc sắc, hình ảnh, âm thanh?

=> Cảnh thu được gợi ra trong tầm nhìn gần, thanh sơ, dịu nhẹ. NT tiệm thoái trong tầm nhìn tinh tế ở trong nhà thơ đã đóng góp phần dtả cái cực nhỏ tuổi của hình khối cùng âm thanh khiến cho câu thơ đọc lên vơi êm như hơi thở. Đó đó là cái tĩnh lặng đặc thù của xóm quê yên Đổ từng độ thu về.

I. Mày mò chung:

1. Tác giả:

a. Cuộc đời:

– NK sinh 1835 – 1909, hiệu là Quế Sơn, lúc nhỏ tuổi tên Nguyễn Thắng

– Quê quán: Sinh sống quê ngoại, buôn bản Hoàng Xá, Ý Yên, phái nam Định. Sống hầu hết ở quê nội: xã Và, lặng Đổ, Bình Lục, Hà Nam.

– Con người: Từng thi đỗ đầu vào cả bố kỳ thi nên được gọi là Tam nguyên yên ổn Đổ, ông chỉ làm quan hơn 10 năm, thời gian còn lại dạy dỗ học sinh sống quê nhà.

– Là người có tài năng, cốt biện pháp thanh cao, bao gồm tấm lòng yêu nước yêu thương dân, cố định không hợp tác ký kết với kẻ thù.

b. Sự nghiệp:

– Được ca ngợi là “ bên thơ của dân tình xã cảnh Việt Nam”.

– chế tạo của NK tất cả cả chữ nôm và chữ Nôm, hiện bám trên 800 bài (chủ yếu là thơ).

– Nội dung:

+ Tình yêu quê hương đất nước, gia đình, chúng ta bè.

+ cuộc sống của người nông dân đau buồn chất phác.

+ Châm biếm công kích thực dân xâm lược, bầy tay sai.

-> Đóng góp khá nổi bật nhất làm việc mảng thơ Nôm với nhị đề tài: thơ viết về thôn quê với thơ trào phúng.

2. Bài xích thơ “Câu cá mùa thu”

– phía trong chùm gồm ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến.

+ thực trạng sáng tác: Viết trong thời hạn khi Nguyễn Khuyến về làm việc ẩn trên quê nhà.

– Thể loại: Thất ngôn chén cú Đường luật

– Nhan đề: Câu cá mục tiêu không nằm ở vị trí việc kiếm cá ăn, câu cá là một cái cớ để tiêu sầu với để cảm nhận hương nhan sắc mùa thu. NK câu cá là để “tắm” trong bầu không khí nguyên sơ của mùa thu cho khuây khỏa nỗi nhức mất nước.

II. Đọc – hiểu văn bản

1. Cảnh sắc mùa thu:

a. Điểm nhìn cảnh thu:

– ví như như trong Thu vịnh, cảnh thu được mừng đón từ cao xa đến gần, rồi từ bỏ gần cho cao xa thì ở Thu điếu, cảnh thu được tiếp nhận từ gần mang đến cao xa, rồi từ cao xa trở về gần (điểm nhìn bước đầu từ dòng thuyền câu xuất hiện ao, nhìn lên bầu trời, nhìn tới ngõ trúc rồi trở về với ao thu, cùng với thuyền câu).

– bức ảnh thu xuất hiện nhiều hướng sinh động, người sáng tác đã bao gồm bức tranh mùa thu. Cảnh thu tồn tại tĩnh tại, đẹp, tinh khiết đến nao lòng.

b. Nét riêng của cảnh quan mùa thu:

– Ao thu ® Hình ảnh quen thuộc, bình dị ở làng quê Bắc Bộ.

– Nước vào veo ® đã vắng những cơn mưa mùa hạ, nước trong ao thắm lái rét mướt của heo may vẫn lắng lại, trong cố kỉnh đến tận đáy, vần “eo” tạo cảm xúc như đứng yên.

® chiếc hay: qua nước thu ta phát hiện trời thu (trong sáng), nắng và nóng thu (nắng nhiều), gió thu (dịu nhẹ) miêu tả sự hàm súc, tinh tế và sắc sảo trong biện pháp dùng trường đoản cú của NK.

– Một mẫu thuyền câu nhỏ nhắn tẻo teo ® Sự xứng thích hợp gợi lên sự xinh xắn, đáng yêu của chiếc thuyền, hình ảnh gắn ngay lập tức với làng xóm Bình Lục, vần “eo” gợi xúc cảm không di động.

=> nhì câu thơ mở ra 1 không gian mùa thu trong sáng, tĩnh lặng vô cùng. Bên thơ gợi chuyện câu cá tuy vậy không hào hứng với việc này mà lại đắm say với phong cảnh quê hương.

– Sóng biếc theo làn khá gợn tí ® nhỏ sóng màu xanh biếc theo làn gió nhẹ nên chỉ có thể gợn tí trên mặt ao.

+ Sóng biếc: Ao nhỏ dại nhưng có gió, tất cả sóng xanh cực kỳ đẹp.

+ Hơi gợn tí: Ao nhỏ tuổi nên sóng nhỏ, chỉ hơi gợn.

-> Cảnh thu đụng nhưng thực ra lại cực kỳ tĩnh tại.

– Lá rubi trước gió khẽ đưa vèo ® mẫu lá rơi khẽ theo gió nhẹ, “vèo” vừa tả nước ngoài cảnh, vừa gợi chổ chính giữa cảnh như chữ “vèo” vào thơ Tản Đà “Vèo trong lá rụng đầy sân”.

+ Lá vàng: Hình ảnh đặc trưng của mùa thu. Màu quà đâm ngang càng làm cho nổi rõ blue color của trời đất.

+ Khẽ đưa vèo: Qua âm thang lá rơi fan đọc rất có thể hình dung ra cảnh tượng loại lá bé dài, nhọn như lá tre, trúc đã xoay xoay lạng lách xuống-> Âm thanh càng làm tăng thêm sự vắng tanh lặng.

® sử dụng từ ngữ tinh tế: từ bỏ cực nhỏ về khía cạnh hình khối (tí) hô ứng với trường đoản cú cực nhỏ về âm thanh (vèo) ® Cả tiếng cùng hình phần lớn nhỏ.

Lớp

Ngày dạy

Sĩ số

HS vắng

11A2

11A3

11A8

Hoạt động của GV và HS

Nội dung bắt buộc nắm vững

GV giải đáp HS hiểu văn bạn dạng và mày mò nội dung, thẩm mỹ của bài xích thơ.

Thảo luận nhóm.

So sánh với khung trời ở bài xích Thu vịnh cùng Thu ẩm: Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao và Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt?

– Câu 5: NT đem điểm tả diện, bao gồm tầng mây lửng lơ nhưng cảm thấy không được sức che, thậm chí còn làm nổi bật hơn màu xanh lá cây tinh khiết, thăm thẳm ở bên trên bầu trời.

– Câu 6:

+ Ngõ trúc xung quanh co: Người đi làm việc đồng đề xuất ngõ làng mạc vắng lặng, tre, trúc mọc sầm uất, xung quanh co tạo cho đường xã càng trở đề nghị hun hút

+ Vắng teo: vắng lặng đến hay đối.

Nhận xét cảnh thu ở cả 2 câu thơ này?

=> không gian thu được xuất hiện theo chiều cao và phía trước mặt, cảnh theo hướng nào cũng mang đậm phong vị làng quê và hiện hữu lên sự tĩnh lặng.

Tư nỗ lực câu cá ở trong nhà thơ? do sao bên thơ xác minh tư chũm đó?

– Câu 7:

+ Tựa gối buông cần: Ngồi teo lại, thu mình để tránh cái lạnh của mùa thu,.

+ Lâu chẳng được: Sự bất lực, bực tức nặng nề.

-> Ngồi câu cá để suy tư, trầm mặc, hoà cái cô đơn của lòng bản thân với dòng cô tịnh của buôn bản quê.

Câu thơ cuối biểu lộ tâm trạng gì ở trong phòng thơ? vày sao ông gồm tâm trạng đó?

– Câu 8:

+ Cá đớp động: NT lấy cồn tả tĩnh, hữu thanh mà vô thanh.

+ Hỏi đâu: chiếc giật bản thân thảng thốt, ngơ ngác tìm kiếm của fan mất phương hướng

Nhóm 4. Nhan đề bài bác thơ có tương quan gì đến nội dung của bài thơ không? không khí trong bài xích thơ góp phần mô tả tâm trạng như thế nào?

– Em hãy cho thấy thêm cách gieo vần trong bài xích thơ tất cả gì đặc biệt? bí quyết gieo vần ấy cho ta cảm nhận về cảnh thu như vậy nào?

HS hiểu phần ghi lưu giữ SGK

II. Đọc – gọi văn phiên bản (tiếp)

1. Cảnh quan mùa thu:

a. Điểm quan sát cảnh thu:

b. Nét riêng của phong cảnh mùa thu:

– Tầng mây lửng lơ trời xanh ngắt ® da trời xanh ngắt gợi lên độ tinh khiết, thăm thẳm, tạo xúc cảm mông lung, huyền ảo.

® bút pháp lấy điểm tả diện cổ điển (nhờ tầng mây lơ lững dưới căn nhà mà nhận thấy trời xanh ngắt mặt trên).

– Ngõ trúc quanh co khách vắng teo ® Hình ảnh đặc trưng của nông thôn Bắc Bộ: vào mùa vụ tín đồ ra đồng hết, thỉnh thoảng cũng có người bị cái quanh co của ngõ trúc đậy khuất ® KG im thin thít đến xuất xắc đối, vần “eo” gợi xúc cảm khép kín.

® ko khí ngày thu dịu nhẹ, thanh sơ. Màu sắc chủ đạo là màu xanh: xanh ao, xanh sóng, xanh trời, xanh bờ, xanh trúc, xanh bèo, có một màu quà đâm ngang của mẫu lá thu ® cảnh tươi non êm đềm.

– Hòa sắc chế tạo ra hình “Cái thú vui của bàiThu điếuở các điệu xanh, xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh tre, xanh trời, xanh bèo, gồm một màu quà đâm ngang của cái lá thu rơi” ( Xuân Diệu ).

® Cảnh hài hòa giữa màu sắc sắc, mặt đường nét, gửi động, chế tác hình.

® NK đã thực hiện vần “eo” (tử vận) một biện pháp thần tình góp phần miêu tả một kg thu nhỏ dần, khép kín, tương xứng với trung tâm trạng của phòng thơ ® Cảnh thu yên bình và đượm buồn.

® NK là bậc thầy trong tả cảnh mùa thu với những chi tiết giàu tính hiện nay ® Cảnh thu đẹp, êm đềm, thoáng mát mang đặc trưng của mùa thu làng quê Bắc Bộ: “điển hình hơn hết cho mùa thu của làng mạc cảnh VN” (Xuân Diệu).

2. Vai trung phong trạng tác giả:

– tư thế “tựa gối”: ngồi bất động, vô cùng lâu, thu mình lại nhằm trầm tư, mang tưởng ® Câu cá để mừng đón trời thu cảnh thu vào cõi lòng, cảm nhận mẫu trong, cao, xanh, sóng gợn tí, lá rơi khẽ ® tâm hồn im ắng, tĩnh lặng.

– Nỗi cô quạnh, uẩn khuất trong lòng hồn:

+ không gian tĩnh lặng, lãnh lẽo cũng đó là tâm hồn bên thơ đã lạnh lẽo. Loại lạnh bi lụy của kilogam thấm vào trọng tâm hồn ở trong phòng thơ thấm vào cảnh vật nặng nề mà tách bạch.

Không gian trong “thu điếu” góp phần diễn tả tâm trạng của cửa hàng trữ tình. Bài thơ có nói tới việc câu ca nhưng thực chất nhà thơ không tập trung vào bài toán đó. Câu cá chỉ là giữa những thú nhàn hạ của nho sĩ. Cõi lòng bên thơ đã hòa vào trời thu, cảnh thu. Cái tĩnh lặng như sự tĩnh lặng trong trái tim hồn thi nhân, khiến ta cảm nhận tất cả nỗi cô đơn, uẩn khúc trong trái tim ông. Cảnh thanh vắng, người thong thả trong khi bản thân ông là 1 người mang nặng hoài kho bãi trí quân trạch dân. Cơ mà không tiến hành được. Trọng điểm sự u uất, cực khổ len vào lúc chiêm ngưỡng cảnh vật là điều dễ cảm giác được.

+ giờ đồng hồ cá đớp động cũng đó là tiếng cồn của trung ương hồn – trường đoản cú “đâu” dùng rất diệu huyền như cái giật bản thân ngơ ngác tìm tìm của một người mất phương hướng.

® CCMT thực ra không yêu cầu là câu cá nhưng mà là cách thể hiện tại nỗi buồn vì giang sơn rơi vào tay giặc mà mình không làm được gì sẽ giúp đời, giúp nước.

® lưu ý điển chũm về Khương Tử Nha, bài thơ chăm chở 1 thông điệp về sự việc đổi thay.

® Mượn chuyện câu cá để biểu lộ tâm sự: mặc dù về ngơi nghỉ ẩn nhưng không thể thanh thản, luôn luôn dằn dặt, suy tư vấn đề dân bài toán nước ® tấm lòng yêu nước thầm bí mật nhưng sâu sắc.

=> NK muốn mang sức bản thân ra giúp dân, góp nước bằng tuyến đường làm quan tuy thế lại cáo quan lại về quê vì sợ có tiếng tiếp tay mang lại giặc. Đó là bi kịch thời cố kỉnh của trí thức Nho học đồng thời biểu hiện t/y nước kín đáo đáo nhưng mà sâu sắc ở trong phòng thơ.

III.Tổng kết

1. Nghệ thuật

– biện pháp gieo vần sệt biệt: Vần " eo "(tử vận) khó làm, được tác giả sử dụng một biện pháp thần tình, độc đáo, góp phần biểu đạt một không khí vắng lặng, thu nhỏ tuổi dần, khép kín, cân xứng với vai trung phong trạng đầy uẩn khúc ở trong phòng thơ.

– Lấy động nói tĩnh- thẩm mỹ và nghệ thuật thơ cổ phương Đông.

– vận dụng tài tình nghệ thuật và thẩm mỹ đối.

– văn pháp thủy mặc Đường thi và vẻ đẹp nhất “thi trung hữu họa” trong tranh ảnh phong cảnh.

– H/a, tự ngữ : Đậm đà chất dân tộc. Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, gồm khả năng biểu đạt tinh tế.

2. Ngôn từ

– tranh ảnh thu điển hình nổi bật của làng quê Bắc Bộ: đẹp tuy nhiên tĩnh lặng, đượm buồn– tình thương thiên nhiên, quốc gia và trung khu trạng thời nắm của tác giả.

Lớp

Sĩ số

HS vắng

11A4

11A5

11A6

Hoạt cồn của giáo viên

Hoạt đụng của học tập sinh

Hoạt cồn 2. Chuyển động hình thành kỹ năng và kiến thức mới

– trả lời HS gọi văn phiên bản và mày mò nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ của bài bác thơ.

– Em hãy giới thiệu vài điều về chùm bố bài thơ thu của Nguyễn Khuyến?

Định phía câu trả lời của hs.

– Nguyễn Khuyến ( 1835 – 1905 ) hiệu Quế Sơn

– Quê làng Và- lặng Đỗ – Bình Lục- Hà Nam.

– Xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo.

– 1864 đỗ đầu kì thi hương

– 1871 đỗ đầu kì thi đình nên người ta gọi là Tam Nguyên lặng Đỗ

– Nguyễn Khuyến có tác dụng quan hơn 10 năm rồi lui về dạy dỗ học.

Thảo luận nhóm.

Nhóm 1. Điểm nhìm cảnh thu của tác giả có gì đặc sắc? trường đoản cú điểm chú ý ấy công ty thơ đã bao gồm cảnh thu như thế nào?

Nhóm 2. Phần lớn từ ngữ hình ảnh nào gợi lên được nét riêng của phong cảnh mùa thu? Hãy cho thấy đó là cảnh thu nghỉ ngơi miền quê nào?

Nhóm 3. Hãy dấn xét về không gian thu trong bài thơ qua những chuyển động, màu sắc sắc, hình ảnh, âm thanh?

Nhóm 4. Nhan đề bài xích thơ có tương quan gì đến câu chữ của bài bác thơ không? không khí trong bài xích thơ góp phần biểu đạt tâm trạng như vậy nào?

– Em hãy cho thấy thêm cách gieo vần trong bài bác thơ bao gồm gì quánh biệt? cách gieo vần ấy mang lại ta cảm giác về cảnh thu như vậy nào?

HS hiểu phần ghi nhớ SGK

I. Tìm hiểu chung

1. Người sáng tác

Nguyễn Khuyến là bậc túc nho tài, có cốt bí quyết thanh cao, bao gồm lòng yêu thương nước thương dân nhưng mà bất lực trước thời cuộc.

– Được mệnh danh lad “ công ty thơ của dân tình xóm cảnh Việt Nam”.

2. Sự nghiệp sáng tác

Nguyễn Khuyến chế tác cả thơ, văn, câu đối, nhưng thành công xuất sắc hơn cả là thơ cả thơ chữ thời xưa và thơ chữ Nôm.

3. Vị trí, đề tài, thực trạng sáng tác bài xích thơ

+ địa chỉ : bài xích thơ “ mùa thu câu cá “ 1 trong chùm bố bài thơ thu của Nguyễn Khuyến.

+ Đề tài: Viết về đề tài ngày thu – vấn đề quen thuộc.

+ thực trạng sáng tác: Viết trong thời hạn khi Nguyễn khuyến về làm việc ẩn trên quê nhà.

II. Đọc – gọi

1. Cảnh thu

– Điểm nhìn từ bên trên thuyền câu -> quan sát ra mặt ao nhìn lên khung trời -> quan sát tới ngõ vắng ngắt -> trở về với ao thu.

-> Cảnh thu được chào đón từ gần -> cao xa -> gần. Cảnh sắc thu theo nhiều hướng thật nhộn nhịp với hình ảnh vừa trái lập vừa cân đối, hài hòa.

– với nét riêng rẽ của cảnh sắc ngày thu của nông thôn Bắc bộ: ko khí dịu nhẹ, thanh sơ của cảnh vật:

+ màu sắc: Trong veo, sóng biếc, xanh ngắt

+ Đường nét, chuyển động: Hơi gợn tí, khẽ chuyển vèo, mây lơ lửng.

-> Hình hình ảnh thơ bình dị, thân thuộc, không những thể hiện dòng hồn của cảnh thu ngoại giả thể hiện dòng hồn của cuộc sống ở nông làng xưa.

"Cái độc đáo của bài Thu điếu ở các điệu xanh, xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh trúc, xanh trời, xanh bèo" ( Xuân Diệu ).

– không khí thu tĩnh lặng, phảng phất buồn:

+ vào veo những hình ảnh được miêu tả

+ Khẽ đưa vèo trong tâm lý ngưng

+ khá gợn tí. đưa động, hoặc chuyển

+ Mây lơ lửng cồn nhẹ, khẽ.

– Đặc biệt câu thơ cuối tạo ra một tiếng đụng duy nhất: Cá đâu đớp động bên dưới chân bèo -> không phá vỡ mẫu tĩnh lặng, mà ngược lại nó càng làm tăng sự yên ổn ắng, im re của cảnh trang bị -> thủ pháp lấy hễ nói tĩnh.

2. Tình thu

– thủ thỉ câu cá nhưng thực chất là để mừng đón cảnh thu, trời thu vào cõi lòng.

+ Một tâm núm nhàn: Tựa gối ôm cần

+ Một sự đợi đợi: lâu chẳng được.

+ một cái chợt thức giấc mơ hồ: Cá đâu gắp động..

– không gian thu yên bình như sự tĩnh lặng trong tâm hồn đơn vị thơ, khiến ta cảm nhận về một nỗi cô đơn, man mác buồn, uẩn khúc trong trong tâm thức thi nhân.

-> Nguyễn khuyến bao gồm một trung khu hồn hồn đính thêm bó với vạn vật thiên nhiên đất nước, một tờ lòng yêu nước thầm bí mật mà sâu sắc.

3. Đặc sắc đẹp nghệ thuật

– biện pháp gieo vần đặc biệt: Vần " eo "(tử vận) khó làm, được người sáng tác sử dụng một giải pháp thần tình, độc đáo, góp phần diễn đạt một không gian vắng lặng, thu nhỏ tuổi dần, khép kín, phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khúc của nhà thơ.

– Lấy cồn nói tĩnh- nghệ thuật và thẩm mỹ thơ cổ phương Đông.

– áp dụng tài tình thẩm mỹ đối.

Xem thêm: Muốn Tính Chu Vi Hình Tròn Ta Làm Thế Nào, Chu Vi Hình Tròn: Công Thức Và Bài Tập

4. Ý nghĩa văn bản

Vẻ đẹp mắt của tranh ảnh mùa thu, tình thương thiên nhiên, nước nhà và chổ chính giữa trạng thời cố kỉnh của tác giả.