Bài thơ nam giới quốc sơn hà được xem như là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt Nam, đính với tiếng tăm của danh tướng Lý hay Kiệt (1019-1105) và thắng lợi trước q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ ̼x̼â̼m̼ ̼l̼ư̼ợ̼c̼ tại sông Như Nguyệt. Hiện nay nay, không ít người vẫn ngộ nhận tác giả bài thơ là Lý thường Kiệt.
Bạn đang xem: Nam quốc sơn hà của ai
“Nam quốc tô hà” gồm từ bao giờ?
“Nam quốc tô hà” là một trong những bài thơ thất ngôn tứ tuyệt bằng văn bản Hán, không rõ nguồn gốc tác giả, dẫu vậy được một trong những tài liệu cho rằng tác phẩm của Lý thường xuyên Kiệt. Theo đó, vào cuộc c̼h̼i̼ế̼n̼ ̼c̼h̼ố̼n̼g̼ ̼l̼ạ̼i̼ ̼q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ lần trang bị hai (1075-1077), Lý hay Kiệt vẫn sai bạn tâm phúc hiểu vang bài xích thơ trong thường thờ Trương Hống, Trương Hát ở trong địa phận sông Như Nguyệt, lặng Phong, Bắc Ninh, để khích lệ lòng tin quân sĩ Đại Việt.
Bài thơ “Nam quốc đánh hà” vốn không có tên. Tựa đề của nó lộ diện trong “Hợp tuyển chọn thơ văn Việt Nam” tập 2 (NXB Văn học, 1976), rước từ tứ chữ đầu trong câu thơ thứ nhất của bài thơ. Bài xích thơ này có khá nhiều dị phiên bản khác nhau, bản chữ Hán vào Đại Việt sử ký toàn thư tất cả chép:
Nam quốc giang sơn Nam đế cư,Tiệt nhiên phận định trên thiên thư.Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Trong Lĩnh phái mạnh chích quái, phần “Truyện nhì vị thần ngơi nghỉ Long Nhãn, Như Nguyệt” có ghi chép rằng:
Năm Thiên Phúc nguyên niên hiệu vua Lê Đại Hành, vua Tống Thái Tổ không nên Hầu Nhân Bảo, Tôn Toàn Hưng rước quân sang tấn công Đại Cồ Việt. Phía hai bên đối lũy cùng nắm cự cùng với nhau ở sông Đồ Lỗ. Vua Lê Đại Hành nằm ngủ thấy nhị vị Thần hiện về báo mộng. Nhị vị Thần nói với vua, đại ý như sau: “Anh em thần tên là Trương Hống, Trương Hát, là tướng của Triệu Việt vương vãi (Triệu quang quẻ Phục). Bạn bè thần bởi vì nghĩa mà lại c̼h̼ế̼t̼ cần được phong làm cho tướng trong các thần linh, thống lĩnh q̼u̼ỷ̼ ̼b̼i̼n̼h̼. Ni q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ ̼x̼â̼m̼ ̼p̼h̼ạ̼m̼ nước ta, anh em thần mang lại yết kiến, cùng giúp vua đ̼á̼n̼h̼ ̼g̼i̼ặ̼c̼ để cứu dân chúng.”
Vua Lê Đại Hành tỉnh dậy ngay tắp lự đ̼ố̼t̼ ̼h̼ư̼ơ̼n̼g̼ ̼k̼h̼ấ̼n̼ ̼c̼ầ̼u̼ thần giúp. Đêm ấy thấy một người dẫn đ̼o̼à̼n̼ ̼â̼m̼ ̼b̼i̼n̼h̼ áo trắng và một tín đồ dẫn đ̼o̼à̼n̼ ̼â̼m̼ ̼b̼i̼n̼h̼ áo đỏ từ phía Bắc sông Như Nguyệt mà lại cùng xông vào trại q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ ̼m̼à̼ ̼đ̼á̼n̼h̼. Quân Tống khiếp hoàng, từ bây giờ bỗng tất cả tiếng thơ ngâm phệ rằng:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư.Như hà Bắc Lỗ lai xâm lược,Bạch nhấn phiên thành phá trúc dư.
Quân Tống nghe thấy, x̼é̼o̼ ̼đ̼ạ̼p̼ ̼l̼ê̼n̼ ̼n̼h̼a̼u̼ ̼c̼h̼ạ̼y̼ ̼t̼a̼n̼,̼ ̼đ̼ạ̼i̼ ̼b̼ạ̼i̼ mà về. Vua Lê Đại Hành trở về ăn mừng, truy phong cho hai vị Thần nhân, một là Tinh Mẫn Đại vương lập miếu thờ trên ngã ba sông Long Nhãn; nhì là Khước Mẫn Đại vương, lập miếu sống ngã bố sông Nguyệt.
Chưa rõ nguồn gốc tác giả
Vậy việc nhận định rằng Lý thường xuyên Kiệt là tác giả bài thơ là xuất phát điểm từ đâu? Trong bài viết “Lịch sử, thực sự và sử học” được đăng trong báo Tổ Quốc, số 401 mon 1/1988, gs Hà Văn Tấn gồm viết: “Không tất cả một nhà sử học tập nào tất cả thể chứng tỏ được rằng bài bác thơ phái mạnh quốc tổ quốc Nam đế cư là của Lý hay Kiệt. Không tồn tại một sử liệu nào cho biết điều đó cả.
“Nam quốc đánh hà” là bài thơ nổi tiếng nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam, và được xem là bản tuyên ngôn tự do đầu tiên khẳng định hòa bình của người việt nam trên phạm vi hoạt động của mình. Mặc dù nhiên, với ít nhất là 35 dị phiên bản sách cùng 8 dị phiên bản thần tích, bắt đầu của “Nam quốc sơn hà” vẫn còn là một lốt hỏi…
Sử cũ chỉ chép rằng vào t̼r̼ậ̼n̼ ̼c̼h̼ố̼n̼g̼ ̼T̼ố̼n̼g nghỉ ngơi vùng sông Như Nguyệt, một đêm q̼u̼â̼n̼ ̼s̼ĩ̼ nghe giờ đồng hồ ngâm bài thơ kia trong thường thờ Trương Hống, Trương Hát. Có thể đoán rằng Lý hay Kiệt đã cho người ngâm thơ. Đi xa hơn, có thể đoán rằng Lý thường Kiệt là tác giả bài thơ. Dẫu vậy đó chỉ với ‘đoán’ thôi, làm thế nào nói dĩ nhiên được bài bác thơ sẽ là của Lý thường Kiệt.”
Tất cả sử liệu Việt Nam, từ chính sử đến dã sử đa số không đề cập đến người sáng tác bài thơ. Đại Việt sử ký kết toàn thư chỉ ghi rằng, vào một trong những đêm, q̼u̼â̼n̼ ̼s̼ĩ̼ đơn vị Lý bỗng nghe thấy tất cả tiếng phát âm to bài xích thơ này được trong đền Trương tướng tá quân. Trong những khi đó, sách Lĩnh nam giới Chích Quái cho rằng “Thần nhân tàng hình sinh hoạt trên không” sẽ đọc bài xích thơ. Cũng theo Lĩnh phái nam Chích Quái, bài bác thơ đã lộ diện từ thời Lê Hoàn kháng Tống, và cũng khá được đọc trên dòng sông Như Nguyệt.
Nguồn gốc bí mật đó đã khiến cho Nam quốc giang san được bạn đời xem như là một bài xích thơ Thần. Một số trong những sử gia thời tân tiến đã đưa ra giả thiết người sáng tác bài thơ là mọi bậc đại sư như khung Việt hay Pháp Thuận.
Xem thêm: Uống Nước Táo Đỏ Có Tác Dụng Gì, Táo Đỏ Có Tác Dụng Gì Và Cách Ăn Táo Đỏ Đúng Cách
Trong kia thiền sư Pháp Thuận là tín đồ “vận trù kế sách” ngay từ cơ hội vua Lê Đại Hành sáng nghiệp. Không dừng lại ở đó nhiều văn thư đặc biệt quan trọng thời ấy đều do thiền sư Pháp Thuận soạn thảo. Ông cũng là người sáng tác ra nhiều thơ ca. Chính vì thế mà một số người cho rằng rất có thể chính thiền sư Pháp Thuận là người sáng tác bài thơ này. Mặc dù đây cũng bắt đầu chỉ là suy đoán.