Bật Mí Ý Nghĩa Quẻ Lôi Hỏa Phong (豐 Feng1) Chi Tiết Nhất, Quẻ Số 55: Lôi Hỏa Phong

Dưới đó là lời giảng Quẻ Lôi Hỏa Phong theo sách "Kinh dịch - Đạo của fan quân tử" của học mang Nguyễn Hiến Lê

|:||:: Lôi Hỏa Phong (豐 fēng)

Quẻ Lôi Hỏa Phong, đồ hình |:||:: còn gọi là quẻ Phong (豐 feng1), là quẻ thứ 55 trong gớm Dịch.

Bạn đang xem: Quẻ lôi hỏa phong

* Nội quái là ☲ (|:| 離 li2) Ly giỏi Hỏa (火).

* Ngoại quái là ☳ (|:: 震 zhen4) Chấn xuất xắc Sấm (雷).

Nhật thực miêu tả trong quẻ này diễn ra vào ngày trăng tròn tháng 7 năm 1070 trước công nguyên.

Giải nghĩa: Thịnh dã. Hòa mỹ. Thịnh đại, được mùa, nhiều người góp sức. Chí đồng đạo hợp đưa ra tượng: tượng cùng đồng chổ chính giữa hiệp lực.

Qui là về, là tới nơi, tới mục đích, đạt kết quả (qui kết), mà đạt được kết quả thì thịnh lớn, cho nên sau quẻ Qui (muội) tới quẻ Phong (thịnh lớn).

Thoán từ

豐: 亨. 王假之, 勿憂, 宜日中．

Phong : hanh. Vương vãi cách chi, vật ưu, nghi nhật trung.

Dịch: thịnh lớn thì khô giòn thông. Bậc vương giả tới được đừng lo, đề xuất giữ đạo trung như mặt trời đứng giữa trời.

Giảng: Dưới là Ly (sáng suốt), bên trên là Chấn (động) sáng suốt mà hành động thì làm bắt buộc được sự nghiệp thịnh lớn. Chỉ bậc vương giả có quyền có vị mới làm tới chỗ được. Lúc đã thịnh lớn thì người sáng suốt biết rằng sẽ phải suy đề xuất thường lo; tuy thế đừng đề nghị lo suông, cứ giữ được đạo trung như mặt trời (nội quái Ly có nghĩa là mặt trời) đứng ở giữa trời thì sẽ tốt.

Đại Tượng truyện áp dụng vào việc hình ngục, khuyên người trị dân phải sáng suốt mà soi xét tình dân mạnh mẽ xử đoán thì mau xong xuôi việc.

Hào từ

1. 初九: 遇其配主, 雖旬, 无咎, 往有尚．

Sơ cửu: Ngộ kì phối chủ, mặc dù tuần, vô cữu, vãng hữu thượng.

Dịch: Hào 1, dương: Gặp được người chủ hợp với mình, mặc dù ngang nhau tuy nhiên không có lỗi tiến đi thì có công nghiệp đáng khen.

Giảng: Hào này ở nội quái Ly, có đức sáng suốt, có tài (vì là dương), ở trên ứng với hào 4, thuộc ngoại quái Chấn, có đức hoạt động, mà cũng có tài (dương cương cứng ) Bình thường thì ứng với nhau, phải một âm một dương mới tốt, ở hào này thì khác, cùng là dương cả mà cũng tốt, vì 1 sáng suốt, 4 hoạt động, nhì hào dương thành, chứ không tương phản, giúp nhau làm buộc phải sự nghiệp lớn được. Nhị hào ngang nhau, biết châm chước ý kiến nhau là điều tốt mang đến sự hợp tác; nếu một bên cầu thắng, một mặt chỉ nhường, thì không còn là hợp tác nữa, khó mà thành công lớn được.

2. 六二: 豐其蔀, 日中見斗．往, 得疑疾, 有孚發若, 吉．

Lục nhị: phong kì bộ, nhật trung kiến đẩu;

Vãng, đắc nghi tật, hữu phu phát nhược, cát.

Dịch: Hào 2, âm: Bị màn che lớn, dày quá, như ban ngày (mặt trờ bị đậy lấp) mà thấy sao Bắc đẩu; tiến đi thì bị ngờ và ghét, cứ lấy lòng chí thành mà cảm hoá được người trên thì tốt.

Giảng: Hào âm này ở giữa quẻ Ly, đắc trung đắc chính; nhưng lại kẻ ứng với nó là hào âm, âm nhu bất chính, không giúp được nó, thiếu tín nhiệm nó; nó như một hiền thần gặp một ám chúa, cần ví với mặt trời (quẻ Ly) bị mây mù bít dày. Có muốn theo 5 thì bị 5 nghi kỵ và ghét; chỉ có cách giữ vững đức trung trinh, lấy lòng chí thành mà đối xử với 5, rồi sau 5 sẽ tỉnh ngộ. Chữ 若 nhược ở trên đây trỏ hào 5.

3. 九三: 豐其沛, 日中見沬．折其右肱, 无咎．

Cửu tam: Phong kỳ bái, nhật trung kiến muội.

Chiết kì hữu quăng, vô cữu.

Dịch: Hào 3 dương: bị màn đậy kín mít, ban ngày mà thấy sao nhỏ (muội) gẩy cánh tay phải, ko có lỗi.

Giảng: Hào này dương cương, ở trên cùng quẻ Ly là người sáng suốt, có tài; nhưng hào bên trên cùng ứng với nó lại bất tài (âm nhu), ko giúp gì được nó; đã vậy nó còn bị hào 4 che ám, hoàn cảnh còn tệ hơn hào 2 nữa, do đó bảo là bị tấm màn bịt kín mít, ban ngày mà tối như đêm, thấy được cả những vì sao nhỏ. Như vậy hào 3 như người bị gẩy cánh tay phải (trỏ hào 5 không giúp gì được nó), nó không có lỗi vì hoàn cảnh khiến vậy.

4. 九四: 豐其蔀, 日中見斗, 遇其夷主, 吉．

Cửu tứ: Phong ki bộ, nhật trung kiến đẩu, ngộ kì di chủ, cát.

Dịch: Hào 4, dương: Bị màn che lớn dày quá, như ban ngày mà thấy sao Bắc Ðẩu gặp được bạn bằng vai vế, tốt.

Giảng: Hào này dương cương, ở địa vị cao, có thể lập được sự nghiệp, nhưng bất trung, bất chính lại bị hào 5 âm nhu, hôn ám bịt lấp hoàn cảnh cũng như hào 2, cũng ban ngày mà thấy sao Bắc đẩu, tuy nhiên nay được hào 1 ở dưới đồng đức (cũng dương cưng cửng ) bằng vai vế ứng với nó, cũng coi là tốt được.

5. 六五: 來章, 有慶, 譽, 吉．

Lục ngũ: Lai chương, hữu khánh, dự, cát.

Dịch: Hào 5, âm: Mời những nhân tài giúp mình thì được phúc, có tiếng khen, tốt.

Giảng: Hào này ở địa vị chí tôn, âm nhu, không có tài tạo được sự nghiệp thịnh lớn, tuy thế khá là có đức trung (ở giữa ngoại quái), và có hào 3, 4 dương cưng cửng , hiền tài ở dưới mình, nếu biết mời họ giúp mình thì có phúc và được tiếng khen, tốt.

6. 上六: 豐其屋, 蔀其家, 闚其戶．闃其无人,三歲不覿, 凶．

Thượng lục: Phong kì ốc, bộ kì gia, khuy kì hộ,

Huých kì vô nhân, tam tuế bất địch, hung.

Dịch: Hào bên trên cùng, âm: Cất nóc nhà rất cao lớn mà phòng mình ở lại nhỏ hẹp, bị bưng bít (tự mình không muốn ai lui tới với mình), vì vậy nhìn vào cửa, lặng tanh không thấy bóng người, ba năm không thấy ai (hoặc không giác ngộ) xấu.

Giảng: Hào này khó hiểu, mỗi sách giảng một khác, chúng tôi theo cách hiểu của Phan Bội Châu vì hợp với Tiểu Tượng truyện rộng cả.

Hào này âm nhu, như người hôn ám, mà ở trên cùng, có địa vị rất cao, hệt như người cất nhà, nóc rất cao (địa vị cao), mà buồng mình ở lại thấp hẹp (bản tính âm nhu), thế là tự mình bịt lấp mình, nên không một ai lui tới với mình, bởi vì đó mà đứng ở cửa nhìn vào, không thấy bóng người, tía năm ko thấy ai (hoặc ba năm vẫn ko giác ngộ: địch là thấy rõ). Không gì xấu hơn.

***

Tên quẻ là thịnh lớn, rất tốt mà ko có hào nào thật tốt, hào nào cũng có lời răn đe. Cổ nhân muốn cảnh cáo chúng ta ở thời thịnh lớn, có phúc thì cũng có sẵn mầm hoạ, phải cẩn thận lắm mới được.

Xem thêm: Tồn Tại Xã Hội Và Ý Thức Xã Hội Liên Hệ Thực Tiễn Việt Nam, Ý Thức Xã Hội

Các quẻ khác, thường hào dương ứng với âm, âm ứng với dương mới tốt; quẻ này trái lại, dương ứng với dương (như 1 và 4) mới tốt. Đó cũng là một lời khuyên răn nữa: ở thời thịnh, người ta thường vì quyền lợi phân tách rẽ nhau mà hoá suy, phải biết đồng đức, đồng trọng điểm với nhau, thì mới tránh được hoạ.

04/04/2022

QUẺ LÔI HỎA PHONG

Dưới đó là lời giảng Quẻ Lôi Hỏa Phong theo sách "Kinh dịch - Đạo của fan quân tử" của học mang Nguyễn Hiến Lê