Vẻ đẹp truyền thống và hiện đại trong bài thơ sóng

Đề bài: Phân tích nét đẹp truyền thốngvà hiện đại của hình tượng Em trong đoạn thơ dưới đây:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể.

Bạn đang xem: Vẻ đẹp truyền thống và hiện đại trong bài thơ sóng

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

(Sóng - Xuân Quỳnh)

Xuân Quỳnh là bà hoàng thơ tình trong lòng độc giả thica Việt. Xuân Quỳnh luôn đem đến cho độc giả những cái nhìn sâu sắc về tìnhyêu, nhà thơ thổn thức những lời thơ chân thành, có chút hồn nhiên, da diết củamột trái tim khao khát yêu đương. Bài thơ Sóng không chỉ thành côngtrong cách truyền đạt ngôn ngữ mà còn ở việc nhà thơ tạo nên nhịp điệu riêng đểthơ đi vào lòng người đọc một cách thú vị. Một người phụ nữ luôn da diết yêu vàđược yêu được nhà thơ mượn hình tượng sóng cùng nhịp điệu của sóng để nói về tiếnglòng mình:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngàyxưa

Và ngày sau vẫnthế

Nỗi khát vọngtình yêu

Bồi hồi trong ngựctrẻ.”

Xuân Quỳnh (1942 - 1988) là nhà thơ nữ hiện đại hiếmhoi xuất hiện nổi bật trên thi đàn văn học thời kỳ kháng chiến chống Mĩ. XuânQuỳnh được xem là nữ thi sĩ nổi tiếng với nhiều bài thơ tình được nhiều ngườibiết đến như Thuyền và Biển, Sóng, Thơ tình cuối mùa thu, Tiếng gà trưa...Thơ chị luôn ăm ắp những cảm xúc, những cung bậc tình cảm, nhiều lo âu và luônda diết cho những khát vọng đời thường như chính tính cách con người chị vậy.Và Sóng, có lẽ cũng được viết ra trong những ăm ắp của cung bậc cảm xúcnhư thế. Thi phẩm được sáng tác tại cửa biển Diêm Điềm, khi nhà thơ đã từng trảiqua những đau đớn, đổ vỡ trong tình yêu. Bài thơ là một trong những thi phẩmtiêu biểu nhất trong sự nghiệp sáng tác của nữ sĩ, được in trong tập thơ Hoadọc chiến hào.

Ngay lời thơ mở đầu, là một sự phát hiện, khám phá vềbản chất, trạng thái của sóng, về sự muôn dạng của sóng:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Với phép liệt kê, tương phản, có thể thấy, những đặcđiểm tưởng như đối lập lại thống nhất với nhau và luôn tồn tại trong một chỉnhthế là sóng. Sóng phức tạp, đa dạng về hình thức, khó hiểu về bản chất. Sự phứctạp của sóng cũng chính là đặc tính đa dạng khó giải thích của người con gáikhi yêu. Người con gái trong tình yêu cũng luôn chứa đựng nhiều những đối cực,những mâu thuẫn và khó đoán. Có khi yêu mãnh liệt, rào rạt, khi lại sâu lắng,diết da; lúc sôi nổi cuồng nhiệt, khi lại dửng dưng, lạnh lùng...

Sông và bể là không gian của sóng. Nếu sông chật hẹp,sông đem đến sự tù túng, bó buộc vào những giới hạn của khoảng cách, bù lạisông an toàn và yên bình; thì bể lại là không gian mênh mông, cao rộng, bể đạidiện cho cái tự do, nhưng ở bể luôn đầy bão tố, luôn chứa đựng cái hiểm nguykhó lường. Vậy sự lựa chọn của sóng là gì? Sóng bỏ sông ra bể. Bỏ nơi chật hẹp,kìm kẹp những bản tính của sóng để tìm đến nơi sóng được vẫy vùng, được “dữ dội”,được “ồn ào”. Ở sông tuy an toàn,nhưng sóng chẳng thể khám phá hết mình, chẳng thể hiểu nổi mình. Sóng chỉ nhưdòng chảy lặng lẽ “dịu êm”, “lặng lẽ”. Cho nên, sóng quyết từ bỏ nơi antoàn, chấp nhận thử thách gian lao, chấp nhận những bão tố ngoài bể, để tìm đượcbản ngã.

Hành trình của sóng tìm đến bể là hành trình từ bỏ cáichật hẹp để đến với cái lớn lao, cao rộng. Trái tim người con gái đang yêu cũngnhư sóng, không chấp nhận sự tầm thường nhỏ hẹp, luôn vươn tới cái lớn lao cóthể đồng cảm, đồng điệu với mình. Cụm từ “ra tận” cho ta thấy quyết tâm mạnhmẽ của sóng, dù vượt trùng dương xa xôi, sóng vẫn quyết không bỏ cuộc, quyếttìm đến đích của cuộc hành trình. Và đó cũng là quyết tâm và sự mạnh mẽ của em,sự chủ động của em trong tình yêu, chủ động làm kiếm tìm và làm chủ số phận cuộcđời mình.

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọngtình yêu

Bồi hồi trong ngựctrẻ.”

Khổ 2 mở đầu bằng thán từ “ôi”, vừa như thể hiện sự xúc động, vừa thể hiện những phát hiện củathi sĩ về sóng qua lăng kính thời gian. Qua chiều dài của dòng chảy thời gian bấttận, từ quá khứ ngàn xưa, buổi khai thiên lập địa, cho đến tận bây giờ hay làngàn năm sau nữa, con sóng vẫn thế. Nghệ thuật đối lập “ngày xưa” – “ngàysau” đã khẳng định sự trường tồn của con sóng. Dù thời gian có nghiệt ngã,có làm hoán đối, xoay vần rất nhiều điều, thì “con sóng vẫn thế”. Lờithơ như khẳng định vào sự vĩnh hằng của bản tính sóng: lúc ồn ào, khi lặng lẽ,nhưng chẳng bao giờ đứng yên. Sự trường tồn muôn đời của sóng, bản tính sóng, mộtthực thể tự nhiên, cũng là sự trường tồn muôn đời của tình yêu, của bản tính củangười phụ nữ khi yêu. Dù là ngày xưa (quá khứ), ngày sau (tương lai) thì conngười vẫn luôn khát vọng tình yêu. Soi chiếu bằng điểm nhìn thời gian, Xuân Quỳnhđã nói lên quy luật của cảm xúc mà nhân loại ai cũng sẽ trải, ai cũng luôn khaokhát.

Có lần, thi sĩ Xuân Diệu cũng từng viết: “Làm sao sốngđược mà không yêu/ Không nhớ, không thương một kẻ nào”. Khi còn con người tồn tại trên cõitrần, khi đó tình yêu vẫn còn được nhắc đến, còn được ngợi ca. Ý thơ: “Nổikhát vọng tình yêu/ Bồi hồi trong ngực trẻ ” khiến ta cảm nhận được sức mạnh,sự mãnh liệt tình yêu mang đến cho trái tim mỗi người, dù là thanh xuân hay tócbạc, tình yêu vẫn khiến trái tim thật trẻ trung và thổn thức, bởi tình yêu đâuphân biệt lứa tuổi.

Thông qua khổ 1 và 2, Xuân Quỳnh đồng thời cũng gửi gắmvào đó những quan niệm về tình yêu mang cả nét truyền thống và hiện đại. Vẻ đẹphiện đại đó là cuộc hành trình kỳ công đi tìm tình yêu đích thực. Người con gáikhông còn cam chịu, chấp nhận mà đầy chủ động đi tìm tình yêu của cuộc đờimình, luôn mãnh liệt chủ động, sống hết mình, vượt qua tất cả để có được tìnhyêu cho mình, vẻ đẹp truyền thống được biếu hiện ở những trạng thái cảm xúc đốilập mà thống nhất trong trái tim người con gái đang yêu. Trong tình yêu, tâm hồnngười phụ nữ không hề bình lặng mà đầy biến động: có khi sôi nổi cuồng nhiệt,cũng có khi e lệ, kín đáo, có lúc đằm thắm, lúc hờn ghen, điều đó làm nên sức hấpdẫn, sự quyến rũ đầy nữ tính của người phụ nữ.

Xem thêm: Tranh Vẽ Tranh Phong Cảnh Làng Quê Bằng Bút Chì Đơn Giản Mà Đẹp

“Chỉ riêng điều được sống cùngnhau

Niềm sung sướng với em là lớnnhất

Trái tim nhỏ nằm trong lồng ngực

Giây phút nào tim đập chẳng vìanh.”

(Chỉ có sóng và em – Xuân Quỳnh)

Bằng hình tượng sóng đầy đặc sắc, Xuân Quỳnh đã mang đếnhơi thở đầy mới mẻ cho thơ tình Việt Nam, tình cảm nhẹ nhàng đầy nữ tính trongsóng cũng như bông hoa dọc chiến hào có thể làm dịu đi cái khốc liệt của chiến tranh,làm đắm say độc giả bao thế hệ.